Διαχείριση απορριμμάτων-ώρα μηδέν

BAΓΓΕΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΑΚΗΣ

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΑΚΗ

Πόσα χρόνια πρέπει να περάσουν για να λυθεί το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής (της μισής Ελλάδας δηλαδή) που  ταλανίζει εδώ και πάνω από 50 χρόνια τους κατοίκους των Άνω Λιοσίων, της Φυλής, του Ζεφυρίου και γενικότερα της Δυτικής Αττικής;  

Η συνεχής αύξηση των ποσοτήτων και του όγκου των απορριμμάτων, σε συνδυασμό με την έλλειψη εναλλακτικών πολιτικών διαχείρισης, οδήγησαν σταδιακά από την δεκαετία του 60 έως σήμερα την διαχείριση των απορριμμάτων σε πλήρες αδιέξοδο. Με τον ΧΥΤΑ Φυλής-Άνω Λιοσίων να αγγίζει επικίνδυνα, το όριο κορεσμού, τους περιφερειακούς σχεδιασμούς διαχείρισης απορριμμάτων να προωθούνται με ρυθμούς χελώνας και κατά το δοκούν (με κίνδυνο απώλειας των κοινοτικών επιδοτήσεων), τις ανεξέλεγκτες χωματερές να εξακολουθούν να ρυπαίνουν (με τα πρόστιμα από την Ε. Ε. να είναι προ των πυλών), η διαχείριση απορριμμάτων στην Ελλάδα μοιάζει σισύφειο έργο.

Στην υπόθεση της διαχείρισης των απορριμμάτων περισσεύει η κοινωνική υποκρισία .Παρά τα όσα λέγονται στα διάφορα fora ,αλλά και στην τοπική αυτοδιοίκηση ,η βασική συλλογιστική εκφράζεται με την πρακτική της απόρριψης των σκουπιδιών στην αυλή του γείτονα και εν προκειμένω στον Δήμο Φυλής.  Την ώρα που,υποτίθεται,αναζητούνται λύσεις κάποιοι βρίσκουν τον τρόπο να υπονομεύουν τον Περιφερειακό Σχεδιασμό που έχει καταντήσει πλέον πουκάμισο αδειανό,πιστεύοντας ότι με τον τρόπο αυτό εξυπηρετούν το περιβάλλον.

 Κι ενώ στη Αττική  αναζητούμε ματαίως , περιοχές για ΧΥΤΑ (Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων), εσχάτως μεταμφιεσμένους και σε ΧΥΤΥ (Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων), οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης βρίσκονται κυριολεκτικά σε άλλο επίπεδο,έχουν επιλύσει σε τέτοιο βαθμό το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων  ώστε η Χώρα μας ,συγκρινόμενη με αυτές ,να φαντάζει δυστυχώς τριτοκοσμική.

Πάντα οι αντιδράσεις των τοπικών φορέων και των κατοίκων, που αρνούνταν να επωμιστούν το «βάρος» και τη «δυσοσμία» μέρους του συνόλου των σκουπιδιών στην περιοχή τους, ήταν το εμπόδιο στις κατά καιρούς σοβαρές προτάσεις, οι οποίες βέβαια ουδέποτε υλοποιήθηκαν. Αρνούνταν και αρνούνται μέχρι και σήμερα ακόμη και την διαχείριση των δικών τους απορριμμάτων. Επικρατούσε πάντα και επικρατεί και σήμερα δυστυχώς η λογική του ιδιότυπου κοινωνικού ρατσισμού, τα σκουπίδια να πάνε στην αυλή του γείτονα και στο τέλος στον συνήθη ύποπτο, στα Άνω Λιόσια, στο Ζεφύρι, στην Φυλή, στην Δυτική Αττική.

Η Πολιτεία από την πλευρά της, πάντα θυσίαζε το κοινό όφελος στην πολιτική σκοπιμότητα και στην ανόητη λογική του πολιτικού κόστους, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να διαιωνίζεται. Χωρίς την απαραίτητη συνεννόηση και συναίνεση των εμπλεκομένων φορέων Πολιτείας, Αυτοδιοίκησης και της Kοινωνίας για περισσότερα από 50 χρόνια το τεράστιο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής πελαγοδρομεί με αποτέλεσμα ένα θέμα απλούστατο για την Ευρώπη εδώ να είναι άλυτο.

Στην Ελλάδα, το θέμα δεν είναι μόνο ποσοτικό, είναι κυρίως και ποιοτικό. Η αντιμετώπιση του προβλήματος των απορριμμάτων είναι τραγελαφική και απίστευτα υποκριτική, ενώ η πρόοδος της ανακύκλωσης είναι ανύπαρκτη. Σήμερα σε όλη την χώρα, πέρα από τα 4 εκατομμύρια τόνους αστικών αποβλήτων, παράγονται 350.000-400.000 τόνοι επικίνδυνων αποβλήτων τον χρόνο, οι οποίοι, σύμφωνα με τη νομοθεσία, πρέπει να εξάγονται. Στην πραγματικότητα, απορρίπτονται σε ανεξέλεγκτες χωματερές. Υπάρχουν επιτήδειοι που αναλαμβάνουν να το κάνουν αντί αδράς αμοιβής, για λογαριασμό μεγάλων βιομηχανιών. Γιατί δεν γίνεται μια επιτόπια έρευνα στα νταμάρια περιοχών, που ενώ αντιδρούν στην δημιουργία οργανωμένων χώρων διαχείρισης αστικών απορριμμάτων, την ίδια στιγμή αδιαφορούν υποκριτικά στην ανεξέλεγκτη απόρριψη απροσδιόριστων απορριμμάτων;

Στην ιστορία αυτή κρύβεται η ανεπάρκεια του ελληνικού κράτους, που δίνει άδειες ίδρυσης και λειτουργίας διαφόρων μονάδων ξέχωρα από το γεγονός ότι αυτές δεν τηρούν την περιβαλλοντική νομοθεσία. Και αυτό διότι η εξαγωγή επικίνδυνων αποβλήτων κοστίζει. Έχει ασχοληθεί κανένας με το πού οδηγούνται άραγε τα απόβλητα αυτά ή η απίστευτη υποκρισία της κοινωνίας καταλήγει αποκλειστικά και μόνο στην τυφλή άρνηση της δημουργίας σωστών και οργανωμένων χώρων διαχείρισης απορριμμάτων,σωστά κατανεμημένων γεωγραφικά σε όλη την Αττική; Εξάλλου ,αποδεδειγμένα ,πολύ μεγαλύτερη ζημιά κάνουν οι ανεξέλεγκτες χωματερές που υπάρχουν στην Αττική παρά ο οργανωμένος τρόπος της διαχείρισης των απορριμμάτων. Είναι η ύστατη ώρα να λυθεί οριστικά, συγκροτημένα και αμετάκλητα το μεγάλο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής. Οι αρχές που πρέπει να τηρηθούν για μία επιτυχημένη λύση είναι:

Σοβαρή, επί τέλους, Περιβαλλοντολογική Πολιτική.

Η Αρχή της όσο το δυνατόν μεγαλύτερης μείωσης των παραγομένων αποβλήτων.
Η Αρχή της Επαναχρησιμοποίησης των Υλικών.
Η Αρχή της Ανάκτησης Ενέργειας.
Η Αρχή της Ασφαλούς Διάθεσης.
Η Αρχή της επιλογής της βέλτιστης μεθόδου Διαχείρισης των Αποβλήτων.
Ο ΧΥΤΑ της Φυλής έχει κλείσει πλέον τον κύκλο του και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ότι η νέα εφαρμόσιμη λύση πρέπει να έχει δοθεί σε λιγότερο από δύο χρόνια, διαφορετικά η κατάσταση θα είναι πραγματικά τραγική. Η εφιαλτική οικονομική κρίση που μαστίζει την Χώρα σήμερα ας γίνει η ευκαιρία να λυθεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της μισής Ελλάδας ,του λεκανοπεδίου της Αττικής.Να απορριφθεί η ανόητη θεωρία του περιβόητου πολιτικού κόστους και να κερδίσουμε τον χαμένο χρόνο. Είναι η ευκαιρία με τόλμη, σοβαρότητα και ευθύνη να ξεπεραστούν προσωπικά μικροσυμφέροντα, τοπικές αντιρρήσεις, μικροπολιτικές μεμψιμοιρίες και μικροκομματικές αγκυλώσεις, να λυθεί επιτέλους το μεγαλύτερο πρόβλημα που επί 50 και πλέον χρόνια ταλαιπωρεί τους πολίτες του νέου Καλλικρατικού Δήμου Φυλής και γενικότερα όλης της Δυτικής Αττικής.

Είναι η ώρα να σοβαρευτούμε επιτέλους ως κράτος, αυτοδιοίκηση και κοινωνία και να πάψουμε να γινόμαστε ο περίγελως της Ευρώπης και όχι μόνο. Πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους ότι είναι απαράδεκτο, κοινωνικά, πολιτιστικά ,δεοντολογικά ,ψυχολογικά και περιβαλλοντολογικά, 2 χιλιόμετρα από τις κατοικίες των κατοίκων του Καλλικρατικού Δήμου Φυλής και 13 χιλιόμετρα από την Πλατεία Ομονοίας και την Βουλή των Ελλήνων να υφίσταται τέτοια κατάσταση. Εξάλλου μόνο οι ανόητοι δεν αντιλαμβάνονται ότι η ρύπανση δεν έχει όρια και δεν εμποδίζεται από τοίχους. Είναι η μεγαλύτερη υποχρέωσή μας να παραδώσουμε ένα περιβάλλον καλύτερο στις επόμενες γενιές ,αφού το καταστρέψαμε χωρίς να τις ρωτήσουμε...

Ο Βαγγέλης Δ. Χριστοφιλάκης είναι οικονομολόγος και πρ. Δήμαρχος Άνω Λιοσίων.