Με το χορό ενάντια στην ενδοσχολική βία οι DANCE FOR US

ΣΙΣΣΥ ΠΙΤΕΛΗ

ΤΗΣ ΣΙΣΣΥ ΠΙΤΕΛΗ

H επικεφαλής της χορευτικής ομάδας που έχει κατακτήσει τη νεολαία του Δήμου Φυλής, εξηγεί τι είναι και τι πρεσβεύουν οι DANCE FOR US

Παρότι η ομάδα των dance for us έχει δηλώσει ενεργά την παρουσία της στα καλλιτεχνικά δρώμενα που λαμβάνει κάθε φορά μέρος, έχει καταφέρει να αποκτήσει το δικό της χαρακτήρα και την προσωπική της φήμη. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε όμως πως ξεκίνησε ως ένα οργανωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα κατά της ενδοσχολικής βίας και όχι μόνο!

Η ψυχολογική ( mobbing ) και η σωματική βία είναι δύο φαινόμενα που μαστίζουν στις μέρες μας. Είναι φαινόμενα που δυσχεραίνουν το ρόλο του εκπαιδευτικού, ενώ παράλληλα καταστρέφουν τις σχέσεις μεταξύ των μαθητών. Δεδομένου ότι στην Ελλάδα η νομική κατάσταση της χώρας είναι τελείως απροσδιόριστη, όσον αφορά την προστασία της προσωπικότητας του ατόμου, δεν υπάρχει κάποια διάταξη νόμου που να σχετίζεται με την ψυχολογική βία.

Η πρωτοβουλία λοιπόν αυτή του Θεοδόση Δρόλια και του Δήμου Φυλής είναι πραγματικά αξιέπαινη. Στη χώρα μας, και συγκεκριμένα στην δημόσια εκπαίδευση δεν υπάρχει κάποιο πρόγραμμα χοροκινητικής θεραπείας και χορευτικής παιδείας. Κάτι που βρίσκει κανείς στον ιδιωτικό τομέα αλλά όχι με την υπόσταση που θα έπρεπε να έχει.

Σε αντίθεση με το εξωτερικό όπου τέτοιου είδους δραστηριότητες εντάσσουν τον χορό ως αντίδοτο στην ενδοσχολική βία. Πιο συγκεκριμένα, τη φιλοσοφία αυτή ενστερνίστηκε η ομάδα χορού Battery Dance Company (BDC), με έδρα τη Νέα Υόρκη, η οποία έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 100 συνεδρίες παγκοσμίως. Τη διοργάνωσή του είχε αναλάβει ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Ντάνιελ Σμιθ, σε συνεργασία με τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση και τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΟΠΑΝΔΑ) του Δήμου Αθηναίων. Συνακόλουθα παρόμοιο πρόγραμμα με βάση τον χορό απέναντι στη βία, ενημέρωσε πρόσφατα στην Ελλάδα με σεμινάριο η εισηγήτρια Τάνια ΄Ακαρον, δραστήρια «περφόρμερ», χορογράφος και χοροθεραπεύτρια, με διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο του Άμπερντην. Διδάσκει και είναι κλινική επόπτρια στο ΜSc πρόγραμμα Χοροθεραπείας Queen Margaret University του Εδιμβούργου. Κατάγεται από το Πουέρτο Ρίκο και έχει Μάστερ χορού στην εκπαίδευση από το New York University και είναι εγγεγραμμένη χοροθεραπεύτρια και κλινική επόπτρια στις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι ο χορός είναι κάτι που μπορεί να σπουδάσει κανείς εις βάθος και με απόλυτη σοβαρότητα, και ότι πρέπει να είναι κανείς εξειδικευμένος σε αυτό που κάνει και έχοντας τις απαραίτητες γνώσεις και το απόλυτο ενδιαφέρον και ζέση για να ανταπεξέλθει σε κάτι τέτοιο.

Το ομαδικό πνεύμα και η διάθεση είναι τα χαρακτηριστικά των παιδιών που συμμετέχουν στην ομάδα DANCE FOR US 

Παίρνοντας τα πράγματα από την αρχή! Τι είναι σχολική βία; Είναι μία εκδήλωση ανθρώπινης συμπεριφοράς και μία έκφραση θυμού, για την εκπλήρωση μιας ανάγκης ή μιας επιθυμίας με λανθασμένο τρόπο. Το μέσο αυτό που χρησιμοποιεί το παιδί έχει πάντα εχθρικό χαρακτήρα και συνοδεύεται από αρνητικά συναισθήματα. Η επιθετική συμπεριφορά που εκδηλώνεται στο σχολικό χώρο έχει σχέση συνήθως με τις αλληλεπιδράσεις των παιδιών μεταξύ τους, τις πιέσεις που δέχονται, το άγχος και την αγωνία που εισπράττουν και των εκπαιδευτικών του και κατ ΄ επέκταση του τρόπου λειτουργίας του σχολείου.

Τα παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα επιθετικής συμπεριφοράς χαρακτηρίζονται από ανυπακοή, έλλειψη συνεργατικής διάθεσης, αρνητισμό ως προς τις απαιτήσεις και τους κανόνες του σχολείου, απάθεια, βία, αντιδραστική και γενικότερα προκλητική συμπεριφορά προς άτομα που κατέχουν εξουσία. Οι τρόποι άσκησης της βίας είναι οι εξής: Φθορά προσωπικών αντικειμένων, περίγελος, διάδοση ψευδών πληροφοριών, αποκλεισμός, εισβολή στην ιδιωτική ζωή, απομόνωση, συνεχής κακολογία, απειλές για βία ή βία, σεξουαλική παρενόχληση, λεκτικές προσβολές και ταπεινώσεις.

Βλέποντας όμως και την άλλη πλευρά του νομίσματος, θα πρέπει να σκεφτεί κανείς γιατί ένα παιδί φτάνει σε αυτό το σημείο, το οποίο είναι και το πιο σημαντικό, διότι σε μία σχέση εκπαιδευτικού και μαθητή δεν φταίει πάντα το παιδί.

Πρώτον το οποιοδήποτε δείγμα σχολικής βίας μπορεί να θεωρηθεί δικαιολογημένο, από τη στιγμή που οι νέοι δεν είναι ενημερωμένοι ακόμη και για τα πιο απλά πράγματα, όπως για τον πόνο που μπορούν να προκαλέσουν σε ένα συμμαθητή τους, αλλά τελικά και στον ίδιο τον εαυτό τους, εάν κάποια στιγμή συναισθανθούν το κακό που έχουν προκαλέσει.

Δεύτερον είναι απόλυτα φυσιολογική η αντίδραση των νέων απέναντι στην επιβολή των όποιων κανόνων που προσπαθούμε να τους επιβάλουμε, από τη στιγμή που κανείς από εμάς δεν έχει φροντίσει εκ των προτέρων να τους ενημερώσει σχετικά με αυτά που πρέπει να το κάνουν , δίνοντας τους κίνητρα.

Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς τι θα μπορούσε να προκαλέσει αυτό το φαινόμενο; Τα αποτελέσματα δεν κρύβονται στην δυσκολία που θα αντιμετωπίσει τόσο ο εκπαιδευτικός όσο στο ίδιο το παιδί. Οι συχνότερες συνέπειες στην υγεία είναι οι ακόλουθες: Απάθεια, πονοκέφαλος, ημικρανίες, διαταραχές ισορροπίας, προκάρδιο άλγος, αίσθημα παλμών, ταχυκαρδία, υπέρταση, δερματίτιδα, αρθριτικοί πόνοι, γαστραλγίες, κρίσεις άσθματος, γαστρο-δωδεκαδακτυλικά έλκη, τριχόπτωση, συναισθηματικές διαταραχές, κρίσεις πανικού και άλλες αγχώδεις διαταραχές. Επίσης σεξουαλικές δυσλειτουργίες, διατροφικές διαταραχές, κοινωνική απομόνωση, απώλεια του χιούμορ, αϋπνία, συχνούς εφιάλτες, επαναβίωση αρνητικών γεγονότων (flashback), ανασφάλεια, ενοχλητικές σκέψεις, υπερδιέγερση-ευερεθιστότητα, απώλεια πρωτοβουλίας, ελάττωση της ικανότητας συγκέντρωσης, αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ και φαρμάκων (ειδικά ηρεμιστικών), αύξηση του καπνίσματος, αντιδράσεις αποφυγής, κατάθλιψη, ενοχές, διαταραχή προσαρμογής, αλλά και μετα-τραυματικού στρες (DPTS).

Ποιος όμως είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού προγράμματος κατά της βίας των Dance For Us; Σκοπός του είναι να κατανοήσει το παιδί ότι το πρόβλημα δεν οφείλεται στο ίδιο, ή ότι στα λανθασμένα αισθήματά του, αλλά στο ότι θα πρέπει να διορθώσει τον τρόπο έκφρασής τους μέσω του χορού. Βασική αρχή των dance for us είναι να αποδείξουν ότι όσο καλύτερη εικόνα έχει ένα παιδί για τον εαυτό του, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες αυτό να γίνει στόχος επιθετικών πράξεων. Και αυτό πηγάζει μέσα από τη σωστή συνεργασία που έχουν τα παιδιά ως ομάδα και από το πόσο σέβεται το ένα την ιδιαιτερότητα του άλλου, συμπληρώνοντας ένα σύνολο το οποίο δεν διασπάται με καμία εχθροπραξία, παρά μόνο με διάλογο και χορευτικές φιγούρες!

Οι DANCE FOR US έκλεψαν, με την εμφάνισή τους, τις καρδιές όλων
στο φετινό πανηγύρι των Άνω Λιοσίων

Στόχος της ομάδας είναι η αφύπνιση της δημιουργικότητας μέσα από τη στενή συνεργασία για ένα κοινό αποτέλεσμα. Ακόμη μέρος της αποστολής της είναι μία αρμονική χορευτική εκπαίδευση και ψυχαγωγία παιδιών από διαφορετικά σχολεία, διαφορετικών αφετηριών, καθώς και διαφορετικών οικονομικών και κοινωνικών δεδομένων. Μέσα από ένα τέτοιο πρόγραμμα έχει αποδειχθεί, μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, ότι οι dance for us χτίζουν χορευτές που διεκδικούν το δικαίωμα στην τέχνη και στην ποιότητα ζωής, χωρίς βίαιες διεκδικήσεις, αφού δεν έχει καμία σημασία η προηγούμενη ενασχόληση των παιδιών με το χορό. Εδώ σκοπός είναι η έκφραση και τα στοιχεία που συγκινούν τους μαθητές. Μπορεί οι γνώσεις τους να εμπλουτίζονται άρτια, με βιωματικές δραστηριότητες, αλλά σκοπός είναι ο χορός να αποτελέσει το μέσο για την δημιουργική τους απασχόληση με τον καλύτερο τρόπο. Η ομάδα των Dance For Us επιδιώκει να προαγάγει την ανεκτικότητα, την κατανόηση, το σεβασμό προς τη διαφορετικότητα και τη συνεργασία ως αντίδοτο στο θυμό και στη βία, μέσω της ενσυναίσθησης. Το πιο ισχυρό μέτρο αντιμετώπισης της βίας και της επιθετικότητας για την ομάδα είναι η πρόληψη, η οποία επιτυγχάνεται μέσω της ενασχόλησης με τις ανάγκες και τα συναισθήματα των παιδιών, καθώς και των πρωτοβουλιών που επιθυμούν να λάβουν οι οποίες δεν είναι αναγνωρίσιμες από το σύνολο. Ο χορός και γενικότερα ο αθλητισμός αποτελούν μία από τις οάσεις στην καθημερινότητα της ομάδας, από τη στιγμή που δεν χορεύουν μόνο, αλλά ζουν τη ζωή μέσα από ένα διαρκές παιχνίδι γνώσης και ενδυνάμωσης της δημιουργικότητας!

Αυτό το εκπαιδευτικό πρόγραμμα φιλοδοξεί να εισάγει το χορό μέσα στο σχολείο, κάτι που ενδεχομένως να λείπει. Η εκπαίδευση δεν αποτελεί παρακλάδι ενός καλλιτεχνικού προγραμματισμού, αλλά καίριο μέρος του. Δεν αποσκοπεί ωστόσο να αντικαταστήσει τη σχολική διαδικασία, αλλά αντιθέτως να τη συμπληρώσει.

Το παιδί προφανώς έχει ανάγκη την κοινωνική επαφή και την επιβεβαίωση. Χρειάζεται την αποδοχή των άλλων για να νιώσει μέλος της ομάδας, με την οποία μοιράζεται τον χώρο και τον χρόνο της ζωής του. Από τη σχέση του με τους άλλους προκύπτει και η ανάγκη να διαφοροποιηθεί από αυτούς, να καθορίσει την προσωπική του ατομικότητα και να την κάνει σεβαστή. Ο καθένας, δηλαδή, επιθυμεί να εκφραστεί σύμφωνα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Να γίνει αυτό που μπορεί να είναι. Την άποψη αυτή στηρίζει επιστημονικά και ο Abraam Maslow.

Ως λύση λοιπόν προτείνεται κάτι που δεν είχε συμβεί μέχρι να εμφανιστούν οι Dance For Us. Η συγκέντρωση μαθητών εκτός σχολικού ωραρίου, με σκοπό την ενδυνάμωση των μεταξύ τους σχέσεων, αλλά και της λύσης προβλημάτων, μέσα από κάτι που αγαπούν πολύ, το χορό! Το πρόγραμμα αυτό αγκαλιάζει με αγάπη και ζεστασιά όλα τα παιδιά όχι μόνο από εκπαιδευτικό, αλλά και από ανθρώπινο ενδιαφέρον, δίνοντας τους την ευκαιρία να δείξουν αυτό που θέλουν να πουν με το σώμα τους! Ποια βήματα όμως ακολουθεί το πρόγραμμα για να πετύχει όλα αυτά και ποιες είναι οι δραστηριότητές της; Είναι ένα μυστικό που θα ανακαλύψει κανείς με τη συμμετοχή του στην ομάδα…

Η Σίσσυ Πιτέλη είναι καθηγήτρια χορού, χορογράφος και υπεύθυνη της χορευτικής ομάδας DANCE FOR US

Δείτε στο βίντεο την εμφάνιση των DANCE FOR US στο φετινό πανηγύρι των Άνω Λιοσίων και θαυμάστε την ενέργεια που βγάζουν στην πίστα: