Choreogenic - Ένας εσωτερικός διάλογος - Το νέο εκπληκτικό έργο της δικιάς μας Χορογράφου Γεωργίας - Κωνσταντίνας Αντζάμπου

Η Γεωργία - Κωνσταντίνα Αντζάμπου στο βήμα του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης 

Γράφει ο Βασίλης Καμπόλης

Choreogenic: είναι ο τίτλος του νέου έργου της Χορογράφου Γεωργίας - Κωνσταντίνας Ατζάμπου που θα αποτελέσει μέρος της Ελληνικής Εθνικής Συμμετοχής στην Διεθνή Έκθεση Θεατρικής Σκηνογραφίας και Αρχιτεκτονικής Prague Quadrennial 2015 στην Πράγα.

Δεν πρόκειται απλά για ένα έργο υψηλών προδιαγραφών, πρόκειται για μια εντελώς νέα χορογραφική "γραφή". Μια “Γραφή”, παρόμοια ίσως στην πρωτοτυπία της μ’ εκείνη των πρώτων μοντέρνων χορογράφων, μια γραφή που ήρθε ν’ ανατρέψει ό,τιδήποτε γνωρίζουμε για την “αφηγηματική” τέχνη του χορού. 

Ένα παρθένο, εκθαμβωτικό και ασύλληπτο σύμπαν, έρχεται ν’ αντικαταστήσει αυτό που όλοι νομίζαμε ότι ξέρουμε σαν κόσμο μας, σαν χώρο μας. Μέσα από μια τάχα τετριμμένη καταγραφή μιας επιστημονικής πραγματείας, ένας Σιβαϊκός χορός, μας παρασέρνει γκρεμίζοντας αλύπητα τις επιφανειακές μας προσλήψεις, εκπαιδεύοντάς μας στην πρόσκτηση ενός τρίτου ματιού, που θα φωτίσει τα πάντα ενοποιητικά κι αποκαλυπτικά. 

Η δημιουργός, δεν διστάζει να βουτήξει στην ψυχή του ανθρώπου και στο βάθος του πεπερασμένου χώρου του, προσπαθώντας να δεί τα όρια, να βρει τις απαντήσεις στα ερωτήματα που κανείς δεν ρώτησε. Μας δείχνει εδώ ότι τα εικαστικά ερωτήματα, όσο κι αν περιφρονούνται σαν κατασκευάσματα, δεν είναι παρά το καθρέφτισμα του συλλογικού μας υποσυνείδητου. Υφαίνει λοιπόν το “choreogenic” σαν ένα πολύτιμο χαλί, φτιαγμένο όμως από την χρονικότητα, την υπερβατική σύλληψη του χώρου και τα “ματωμένα” δάχτυλα των χορευτών. Πιάνει το νήμα εκεί ακριβώς που το άφησαν τα ανώνυμα χέρια των “τεχνιτών” που προσπαθούν να συμφιλιώσουν τους δαίμονες που ξεπηδάνε απότομα στον χώρο, μέσα από τυχαία αντικείμενα που κάποιος άλλος έχει βάλει στο δρόμο μας. Κάποιοι θα διακρίνουν τα ίχνη του ιδρώτα και του αίματος πάνω στους κόμβους, κάποιοι άλλοι θα δούν απλά μερικά “βήματα” υφασμένα με άψογη τεχνική. Oι πύλες όμως των αληθινών έργων δεν ανοίγουν εύκολα αν δεν γνωρίζει κανείς τον τρόπο. Η απλότητα του “choreogenic” είναι παραπλανητική, γιατί μας δίνει όχι ό,τι του ζητάμε, αλλ’ ό,τι μας αξίζει. Ο θεατής καλείται να συμμετέχει στην εξέλιξη μιας διανοητικής περιπέτειας, και το έργο δεν προσφέρεται για “ανώριμους” συμπαίκτες. 

Η έσχατη λεπτομέρεια ενός κιγκλιδώματος, αποκτά επικές διαστάσεις. Η ασύνειδη εν πολλοίς βίωση του χώρου καταγράφεται ανατριχιαστικά αποκρυπτογραφημένη. Η ταπεινότητα μιας σκάλας καθίσταται ισάξια ενός σεισμού, όπως ίσως και να είναι. 

Σπάνια ο “Χορευτικός Λόγος” πλησίασε τόσο πολύ στις σφαίρες της απόλυτης ποίησης. Το “choreogenic” είναι μια Βίβλος εξαντλητική για την σχέση μας με τον δομημένο χώρο που μας περιβάλει και μας καθορίζει ενώ τον καθορίζουμε. 

Ωστόσο, στην εποχή του Διαδικτύου και της Ενωμένης Ευρώπης, που μοιάζει έτοιμη να βουλιάξει κάτω από το χαρτοβασίλειο και το χάος των διαφορετικών της γλωσσών, τίποτα δεν είναι πιο επίκαιρο από την αναζήτηση μιας εικαστικής-παραστατικής Παγκόσμιας Γλώσσας. Κατ’ αυτήν την έννοια, η δημιουργός μάς προσφέρει και μια προοπτική ματιά επάνω στην διαμόρφωση του κοινού μας αύριο, οδηγώντας μας στις ρίζες αυτού που είμαστε κι εκείνων που ελπίσαμε. Θα ψηλαφίσουμε άραγε κάποτε τους ουρανούς ξεπερνώντας την «Θεϊκή κατάρα» μας;

O κεντρικός πυρήνας στηρίζεται όχι μόνο στην ύπαρξη των χωρικών δομών, αλλά και στην επέμβασή τους στην ζωή μας και στην εξέλιξή μας, που για ορισμένους εξακολουθεί να μοιάζει με ανεξήγητη κοσμική σύμπτωση, που απαιτεί για την κατανόησή της την ύπαρξη ενός από μηχανής Θεού. Το “choreogenic” είναι ένας εκπληκτικά γοητευτικός εσωτερικός διάλογος, ίσως επειδή ακροβατεί επάνω σ’ ένα τεντωμένο σχοινί καλλιτεχνικής δεξιότητας, μαγείας και επιστημονικής ανάλυσης. Την εκπληκτική χορογραφία αποδίδουν με θαυμάσιο και συχνά σπαρακτικό τρόπο οι έξοχοι χορευτές Τάσος Μπεκιάρης και Αγγέλα Πατσέλη. 

Και όπως όλα τα έργα της Γεωργίας Ατζάμπου, ασκεί μια εξαιρετικά βαθιά γοητεία· ποιητικό με εικαστικούς όρους κι εξαντλητικά τεκμηριωμένο επιστημονικά. Η παραμικρή λεπτομέρεια έχει αντληθεί από το επιστημονικό οπλοστάσιο της κι η πιο απίθανη ακόμα υπόθεση έχει ήδη καταγραφεί. Η χορογράφος παραμένει πάντα και μια προικισμένη επιστήμων. Η επιστημονική της πλευρά είναι αυτή που έθεσε και τις βάσεις για την σύγχρονη καταγραφή και απόδοση του χωροχρονικού παραστατικού διαλόγου. 

Ωστόσο, όλα αυτά τα χρησιμοποιεί ως background, επάνω στο οποίο χτίζει φιλοσοφικά αινίγματα, προφητικά οράματα ―πολλές φορές ανησυχητικά― για μας και το μέλλον που μας περιμένει. Ίσως οι πιο απολαυστικές πινελιές βρίσκονται στα νήματα που συνθέτουν το βάθος του έργου, όπως π.χ. το γιατί ένας αναδημιουργημένος και επαναπροσδιορισμένος κόσμος θα ήταν καλύτερος, ή το συντριπτικό ερώτημα: Αξίζουμε άραγε μια δεύτερη ευκαιρία; 

Τέλος, το “choreogenic”, είναι ένα έργο γεννημένο για τoν έπαινο παραστατικών τεχνών στην διεθνή έκθεση της Πράγας.

* Στο video που θα βρείτε εδώ: http://www.blod.gr/lectures/Pages/viewlecture.aspx…

είναι καταγεγραμμένη η ομιλία της Γεωργίας Αντζάμπου στην ημερίδα που διοργάνωσε το Ελληνικό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου με τίτλο «Νέες Χωρικότητες: Παραστατικές Τέχνες και υπαίθριος/ανοιχτός χώρος» (New spatialities: design for outdoors/open performance space), την 1η Νοεμβρίου 2014 στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.